غذاهای محلی و گیاهان دارویی منطقه سربند

اشتلغاز:

گیاه آنغوزه به نام‌های فارسی «خوراکما»، «آنگوزاکما» و «کورن کما»، «بوته‌ای بزرگ»، «علفی» و چند ساله است که ارتفاع آن گاهی به 2.5 متر می‌رسد.

نام محلی این گیاه در دیباج بنام «اشتلغاز» یا «اشتر غاز» است. ساقه آن نسبتاً محکم و ضخیم با سطحی خشن است. برگ‌های قاعده‌ی بزرگ و ضخیم هستند، به‌طوری‌که طول آنها تا 60 سانتی‌متر می‌رسد. این برگ‌ها تقسیمات فراوانی دارند به‌طوری‌که به قطعاتی دندانه‌دار تبدیل می‌شوند.

گل‌های این گیاه زرد رنگند و به صورت گل آذین چتری در انتهای ساقه قرار می‌گیرند. میوه‌ها دوفندقه‌ای، بیضی شکل و تقریباً مسطح هستند که روی هر کدام پنج خط وجود دارد و کناره‌ها بال مانند هستند. رنگ میوه‌ها قهوه‌ای تیره است. از ریشه یا قاعده ساقه این گیاه بر اثر تیغ زدن ماده‌ای به نام «اولئوگم رزین» به دست می‌آید که به «آنغوزه» مشهور است. آنغوزه ابتدا شیری رنگ است و مزه‌ای تند و تلخ و نیز بوی بد و متعفنی دارد که تهوع‌آور است.